วันจันทร์ที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2553

ที่มา..แห่ง ราชินีเส้นใย...ไหม..!!

ที่มา..แห่ง ราชินีเส้นใย...ไหม..!!
ไหม ( Silkworm ) มีชื่อวิทยา ศาสตร์ว่า Bombyx mori อยู่ ในวง Bombycidae ไหมเป็น แมลงที่มีการเปลี่นแปลงรูปร่างแบบสมบูรณ์ (completely metamorphosis insect) แบ่งออกเป็น ๔ ระยะ ได้แก่ ไข่ ตัว หนอน ดักแด้ และ ผีเสื้อ มีเพียงระยะตัวหนอนเท่านั้นที่กินอาหาร ซึ่งจะนำสารชนิดต่างๆ จากใบหม่อนไปสร้างความเจริญเติบโต โดย ผ่านการย่อย และ ดูด ซึมเป็นปริมาณ ๑ ใน ๓ ของสารอาหารทั้งหมด ครึ่งหนึ่งของโปรตีนที่ดูด ซึมจาก ใบหม่อนจะถูกนำไปใช้ผลิตสารไหม

เมื่อถึงวัย ๕ วันแรกต่อมไหม (Silk gland) จะหนักเพียง ๖.๓๖% ของน้ำหนักตัวไหม เมื่อไหมสุกก่อนเข้าทำรัง ต่อมไหมจะหนักถึง ๔๑.๙๗% จะเห็นได้ว่าปลายวัย ที่ ๕ สารอาหารโดยเฉพาะโปรตีนเกือบทั้งหมดถูก เปลี่ยนไปเป็นสารที่จะชักใยทำรัง หรือ เส้นไหมนั่นเอง และ เป็นเส้นใยที่มีคุณค่ามหาศาลหาที่เปรียบไม่ได้


วงจรชีวิตของไหม (ที่มา : เอกสารวิชาการหม่อนไหม. กรมส่งเสริมการเกษตร)

หลัง จากมีการคัดเลือกปรับปรุงพันธุ์ไหมมากว่า ๒,๐๐๐ ปี ทำ ให้หนอนไหมและผีเสื้อสูญเสียคุณลักษณะเดิมไปหมดแล้ว ทำ ให้การเลี้ยงและการจัดการสะดวกสบายขึ้น ทุกวันนี้ เส้นใยไหม นอกจากจะใช้เป็นแพรภัณฑ์แล้วยังนำประโยชน์ด้านอื่นๆมากมายหลายอย่าง เช่นเดียวกับหนอนไหมและดักแด้อีกด้วย



๑. สิ่งทอ ไหม เป็นสิ่งทอที่ล้ำค่ามากกว่าสิ่งของอื่น ๆ จนได้รับสมญานามว่า "ราชินีแห่งเส้นใย" แม้ ไหมจะมีข้อเสียคือ ยืดหยุ่นได้น้อย ยับง่าย ซักยากแต่ข้อเสียเหล่านี้ก็ได้กำจัดหรือทำให้ลดน้อยลงไปโดยการใช้สารเคมี หลายชนิด ในกระบวนการผลิตเพื่อทำให้ผ้าไหมซักง่าย ขึ้น ลดการยับและลดการทำให้ผ้าเหลืองลงได้

ยังมีการพัฒนาเส้นไหมดิบให้มีความยืดหยุ่นมากขึ้น โดย การตีเกลียวเส้นไหมในทิศทางกลับกันและถี่ขึ้น ใช้เส้นใยที่มีขนาดใหญ่ เส้นใยชนิดนี้จะมีคุณสมบัติทางเคมีและฟิสิกส์ดี กำจัดข้อเสียต่าง ๆ ออกได้ ด้วย ความเป็นเส้นใยที่ได้จากสัตว์ไหม จึงได้เปรียบเหนือกว่าฝ้าย

ไหมมีคุณสมบัติที่ดี เยี่ยมในการระบายอากาศดูดซับความร้อน ทำให้ร่างกายสบายมีการดูดซับน้ำและระบายความชื้นได้ดี สามารถ ดูดซับน้ำได้มากกว่าฝ้าย ๑.๕ เท่า แต่ระบายความชื้นได้เร็วกว่า ๕๐% และดูดซับความร้อนไว้ที่เนื้อผ้าได้สูงกว่า ๑๓ - ๒๑%

ปกติอุณหภูมิของร่างกาย บริเวณเต้านม และต้นขา ประมาณ ๓๓.๓๓๓๔.๒ เมื่อสวมใส่ชุดผ้าไหมจะทำให้อุณหภูมิของร่างกายบริเวณ ดังกล่าวลดลงเหลือ ๓๑ - ๓๓ ดังนั้น จึงทำให้ผู้สวมใส่รู้สึกอบอุ่นในฤดูหนาวแต่จะเย็นสบายในฤดูร้อน ไม่เหนียวเหนอะหนะเวลาสวมใส่ผ้าไหม



๒. เครื่องสำอาง "Silk Fibroin" เป็นเลิศแห่งมอยซ์เจอไร เซอร์ที่สามารถให้ความชุ่มชื้นสูงถึง ๓๐๐ เท่า ของน้ำหนักเป็นโปรตีนสกัดจากไหม ที่ผสานเป็นหนึ่ง เดียวกับผิวหนังด้วยกระบวนการทางชีวเคมีดุจเดียวกับธรรมชาติผิว นั่นเป็นสรรพคุณของไหมที่ บริษัทเครื่องสำอางแห่งหนึ่งที่ผลิตครีมบำรุงความชื้นผิวจากโปรตีนไหมกล่าว ถึง

ไหมนอกจากจะครองความ เป็นเลิศในเรื่องของเส้นในแล้วยังเป็นวัสดุ ที่มีคุณค่า เมื่อนำเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาพัฒนา เนื่องจากเส้นใยไหม ส่วนใหญ่ (๙๐%) เป็น โปรตีนที่มีความใกล้เคียงกับโปรตีนที่พบในร่างกายมนุษย์ ซึ่ง ยากยิ่งที่สารสังเคราะห์อื่นใดจะทำได้เสมอเหมือน

โปรตีนจากเส้นไหมประกอบ ด้วย Fibroin และ Sericin แต่เซริซิน จะถูกความร้อนชะล้างออกไปเมื่อต้มรังในการสาวไหมเพราะเป็นกาวเหนียว มีเพียงไฟโบรอินที่ใช้ทำเป็นเส้นใย ดังนั้น งานวิจัยจึงมุ่งเน้นไปที่การใช้ประโยชน์จากไฟโบรอิน เมื่อ ๖๐ ปีก่อน บริษัทเครื่องสำอาง คาเนโบ้ แห่งประเทศญี่ปุ่น ได้นำไฟโบรอินมาหลอมให้อยู่ในรูปของสารละลายก่อนที่จะทำเป็นผงและครีม ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง

อันดับแรกที่ทำจากไหมโดยใช้เป็นเครื่องแต่งหน้าให้กับผู้แสดงละคร Kabuki ที่ จำเป็นต้องพอกหน้าด้วยเครื่องสำอางอย่างมาก ทำให้ ผู้แสดงรู้สึกสบายผิวมากขึ้น นอกจากนั้นเมื่อต้อง แสดงกลางแจ้งก็สามารถป้องกันอันตรายจากแสงอุลตราไวโอเลท (UV light) และที่สำคัญเครื่องสำอางชนิดนี้เข้ากับผิวหน้าได้ดีกว่าชนิด อื่น

ต่อ มาบริษัทได้ผลิต Silk polymer ที่ทำจากไฟ โบรอิน เพื่อใช้ในวงการเสริมสวยโดยมีสรรพคุณในการป้องกันเส้นผมเสียในขณะตกแต่งหรือ เปลี่ยนทรงผมปัจจุบัน ครีมรองพื้น ครีมแต่งหน้า และครีมทำความสะอาด จะมีไฟโบรอินจากไหมเป็นส่วนผสม ญี่ปุ่นประเทศเดียว มีการใช้ไหมทำเครื่องสำอางถึงปีละ ๕๖ ตัน



๓. การแพทย์ เป็นที่ทราบกันดีว่าไหมใช้เป็นเส้นด้ายในการเย็บแผลผ่าตัด นอกจากเหนียว ทนต่อการเข้าทำลายของจุลินทรีย์แล้ว ยัง เข้ากับเนื้อเยื่อของมนุษย์ได้ดี คุณสมบัติของไหมเหล่านี้จึงเป็นประโยชน์ต่อวงการแพทย์อย่างมากในการที่จะ หลอมเส้นไหมแล้วทำให้เป็นแผ่นหรือเป็นหลอด

ก่อนที่จะเป็นผิวหนังเทียม ท่อต่อเส้นเลือดเทียม คอนแท็กเลนซ์ แม้ ว่าอุปกรเหล่านี้จะทำได้ด้วยพลาสติก แต่ก็ถูกต่อต้านจากร่างกายสูง ได้มีความพยายามที่จะผลิตสารดูดซับ (Absorbant polymers) และสารช่วยย่อย (Silk peptides) ที่จะใช้ทางการแพทย์และการอาหาร จากสารละลายไฟโบรอิน

เมื่อเร็วๆนี้ พบว่ากรดอมิโนที่พบในไฟโบรอินคือ Glycine จะช่วยให้คลอเรสเตอร อล และระดับน้ำตาลในเลือต่ำ และ Alanine จะช่วยตับ ทำงาน เช่น ช่วยให้อาการเมาค้างกลับสู่สภาวะปกติได้เร็วขึ้น ขณะเดียวกัน serine จะกระตุ้นการทำงานของสองใน ผู้สูงอายุ ไหมได้ถูกนำมาใช้ประโยชน์มาขึ้นเรื่อยๆ จนได้รับการขนานนามอีกอย่างหนึ่งว่า " เส้นใยสุขภาพ " (Health Fiber)



๔. สบู่และเทียนไข ไขจากดักแด้ไหมสามารถนำมาผลิตสบู่ และเทียนไขที่มีคุณภาพสูง ญี่ปุ่นและอิตาลีเป็น ประเทศที่ผลิตสบู่และเทียนไขคุณภาพสูงจากไขดักแด้ไหมมากเป็นดันดับ ๑ และ ๒ ไขมันที่สกัดจะนำไปผ่านขบวนการเพิ่มไฮโดรเจน (Hydrogenntion) จะได้ไจสีขาว (Whit oil) คือ Stearic acid (CH3)(CH2)16COOH ซึ่งเป็นวัตถุดิบซึ่งใช้ในอุตสาหกรรมผลิต สบู่และเทียนไขคุณภาพสูง

๕. ผงซักฟอก ไฟโบรอินจากไหม ใช้เป็นส่วนผสมในการผลิตผงซักฟอกที่มีประสิทธิภาพสูง เนื่องจากสามารถเคลื่อนย้ายสิ่งสกปรกได้ดี เพราะมีส่วนช่วยกระตุ้นปฏิกิริยาเคมี

๖. ดอกไม้ประดิษฐ์ รังไหมที่ผ่าเอาดักแด้ออกแล้ว สามารถนำมาประดิษฐ์ดอกไม้ได้หลากชนิด ดอกทิวลิป ดอกบัว ดอกเฟื่องฟ้า ดอกทานตะวัน ดอกเยอเบรา ดอกกุหลาบ หรือประดิษฐ์เป็นรูปสัตว์ต่างๆ เช่น นก หนู หรืออื่นๆ ใช้ประดับในรถ ในอาคาร ในบ้าน นอกจากจะสวยงามแล้วยังสะดุดตาผู้พบเห็นทั่วไปอีกด้วย


การประดิษฐ์ตุ๊กตาครอบครัวรังไหม

๗. อาหาร มนุษย์ มนุษย์รู้จักบริโภคดักแด้จากหนอน ไหมมาตั้งแต่เมื่อไหร่ไม่ปรากฏ แต่ชาวไทยที่เคยเลี้ยงไหม หรือ สาวไหม ล้วนแล้ว แต่รูจักการบริโภคดักแด้ที่อยู่ในรังไหมเป็นอย่างดี เมื่อต้มรังไหมและสาวไหมจนหมดเส้นใย ก็มักจะลอกเปลือกรังชั้นในนำดักแด้ที่สุกแล้วมาบริโภค หรือนำไปคั่วก็อร่อยไปอีกแบบ

หรือจะนำไปปรุงอาหารชนิด อื่นๆก็ได้ เช่น ทอดกับไข่ ผัดใบกระเพรา ตลาดในภาคอีสานจะมีดักแด้ขายตามฤดูการเลี้ยง ราคากิโลกรัมละหลายบาท ในกรุงเทพฯ หาได้ทั่วไปครับ ที่ แน่ๆ ตลาดนัดจตุจักร และตลาดปลาซันเดย์ ชาวญี่ปุ่น ก็บริโภคดักแด้ไหมที่ปรุงแล้วเช่นเดียวกับชาวจีน เกาหลี อินเดีย และ พม่า แถมยังมีจำหน่ายในซูเปอร์มาเก็ตบางแห่งอีกด้วย ดักแด้ไหมมีโปรตีนและเกลือแร่หลายชนิด มี คุณค่าทางอาหารสูงกว่าปลาและสัตว์ต่าง ๆ ยังอุดมไป ด้วยวิตามินบี๑ และ บี๒ ดักแด้แห้งจะมีโปรตีนสูงถึง ๔๘.๙๘%


ขอบ คุณที่มาข้อมูล

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

อารายเหรอ